DÒNG HỌ LƯU “TRÂM ANH THẾ PHIỆT” Ở HẠ TRẠCH - BỐ TRẠCH - QUẢNG BÌNH

Phó Bảng Lưu Văn Bình sinh năm Quý Hợi (1803), Quê quán ở Cao Lao Hạ (nay là xã Hạ Trạch), huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Theo Gia phả họ Lưu Quan ở làng Cao Lao Hạ: Cụ Lưu Văn Bình (chữ Tú hiệu Như Hành), thuộc Nhánh 2, Phái 2, Phòng 1. Cụ là hậu duệ đời thứ 11 của Đại tướng quân Lưu Văn Tiên, hàm Chánh Nhất Phẩm, tước: "Dực bảo trung hưng linh phủ chi thần" là Thủy tổ, một trong ba đức thần có công khai khẩn làng Cao Lao Hạ (đời thứ nhất).

Phó Bảng Lưu Văn Bình

Cụ Lưu Văn Bình cũng là hậu duệ của tổ Ông Lưu Văn Hành đời thứ 6, là vị tướng Triều đình thời Vua Hồng Đức (1470 - 1497), chức Tưởng Thần Lại Tư - Quý Phúc Công. Cụ cũng là hậu duệ của các Ngài Lưu Văn Tô: Cai hợp Duy Hàn Bá; Lưu Văn Chiên: Đội trưởng Vũ Công Đô úy; Lưu Văn Thiệp: Hàn lâm viện Thị độc Học sĩ...

Cụ Lưu Văn Bình vốn thông minh từ nhỏ, khi lớn lên cụ say sưa với sách vở học hành. Cụ đậu Phó Bảng năm Tự Đức thứ 6 (1853). Giữ chức Viện ngoại lang Bộ Hình, Hàm Thái thượng Tự khanh. Cụ được Vua ban tặng Hàn Lâm Viện thị Đốc học sĩ (hàng ngũ phẩm). Cáo thụ Trung thuận Đại phu, Phong tán trị doãn, thủy đoan cẩn công. Cụ ham dạy học hơn làm quan, và dù có đi làm quan, cụ vẫn mở trường dạy học. Năm cụ làm Tri huyện, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh, là một vùng lắm nhân tài như Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ... nhưng Cụ vẫn mở trường dạy học, học trò trong vùng đến học rất đông. Khi làm Tri phủ Thuận An, cụ được nhân dân mến mộ đến mức, khi được nhà Vua triệu về kinh làm việc, nhân dân Phủ đó đều đồng tình dâng sớ lên Vua xin cho Cụ ở lại giúp mở mang dân trí, dân sinh. Vua không cản được đành phải theo ý dân cho Cụ lưu lại hơn 6 năm mới Quyết định đưa về triều, giao giữ chức Hình Bộ viên ngoại, chuyên trách Hành pháp.

Cụ Lưu Văn Bình có 12 người con 7 trai, 5 gái. Đời thứ 12 gồm các Ông: Lưu Thiền, quan Đồ Lưu Xói (tức Đỉnh); quan Ấm Lưu Xóc; quan viên Lưu Huyên, Thượng thư Lưu Đức Xưng (Cử nhân 1884); Tướng Cần Vương Lưu Điệt.

Con trai Ông Lưu Xói sinh ra Lưu Trọng Kiến (cử nhân 1888) đời thứ 13 làm Tri huyện.

Con trai Ông Lưu Đức Xưng sinh ra Lưu Đức Tuân đời thứ 13 (Cử nhân 1909), Tri phủ; Lưu Đức Vinh tỉnh trưởng Đắc Lắc.

Đến đời thứ 14, Con trai Ông Lưu Bá Điển chắt nội cụ Lưu Văn Bình là Lưu Bá Kỳ, làm Chánh Tổng (Tổng Hội), Bà Lưu Thị Én bà mẹ Việt Nam Anh hùng.

Con trai Ông Lưu Trọng Kiến (chắt nội cụ Lưu Văn Bình) là nhà thơ Lưu Trọng Tuần, Lưu Kỳ Linh, Lưu Trọng Lư và Lưu Trọng Lạc, chủ tịch ủy ban kháng chiến huyện Bố Trạch (1947)...

Con trai Ông Lưu Quý Đoài (chắt nội cụ Lưu Văn Bình) có Đại tá Lưu Quý Ngữ...

Cho đến nay  các hậu duệ của Cụ, vẫn tiếp tục phát huy truyền thống gia đình và quê hương tiếp tục cống hiến tài năng, trí tuệ để phục vụ nhân dân và đất nước.

Những đóng góp của Phó bảng Lưu Văn Bình và những hậu duệ của Cụ càng làm vẻ vang thêm truyền thống  dòng họ Lưu, làm rạng danh làng Cao Lao Hạ - Hạ Trạch Anh hùng.

BỐ TRẠCH MIỀN DI SẢN