Lý Hòa - Đền thờ Tiền Hiền được phục dựng

Từ xa xưa làng Lý hòa (Hải Trạch nay) đã xây dựng đền thờ vị TIỀN HIỀN KHAI KHẨN để thờ vi tiền bối từ Nghệ Tỉnh vào khai khẩn lập làng đầu tiên thời nhà Lê trung hưng. Đó là ngài NGUYỄN VĂN NẠI thủy tổ của họ Nguyễn Duy ở Lý hòa ngày nay và con trai trưởng của ngài là tước hầu: Duyệt Hòa Hầu Nguyễn Văn Duyệt , còn có tên gọi là Nguyễn Quý Công được vua đổi tên lại khi ngài được phong tước Duyệt Hòa Hầu.

Cả hai cha con Nguyễn Văn Nại và Nguyễn Văn Duyệt được vua Thành Thái dụ phong vi: Tiền Hiền Khai Khẩn Dực Bảo Trung Hưng Linh Phò Chi Thần. Vua Khải Định gia tặng Đoan Túc Tôn Thần. Làng Lý hòa lập đền thờ đầu làng để thờ vị tiền hiền khai khẩn và các vị tùng tiền khai khẩn:

-    Hồ Văn Chanh: Thủy tổ họ Hồ   

-    Phan Công Quyền: Thủy tổ họ Phan Công   

-    Lê Văn Minh: Thủy tổ họ Lê Văn  

Ngoài ra có thêm một số vị tiền bối của các dòng họ cũng vào lập làng đầu tiên.         

Đền thờ an tọạ trên khu đất rộng trên năm trăm mét vuông. Đền được xây kiểu nhà thờ cổ ba gian hai chái rộng rãi, trang nghiêm dựa lưng vào dãy đá lộ thiên kéo dài từ hòn Đùng Bơi ra tận cồn cát sông Lý hòa đến ngang cầu cụt. Gọi là dãy đá Tiền Hiền.    Sau hai cuộc chiến tranh đền bị tàn phá theo thời gian để rồi chẳng còn một vết tích.     
Năm 1992, xã xây dựng chợ Lý hòa, dãy đá Tiền Hiền bị san lấp làm mặt bằng xây dựng chợ, may mắn thay còn một đỉnh cao của dãy đá Tiền Hiền nhô lên nằm gọn trong một ki ốt mặt tiền chợ, làng lập một bàn thờ vị Tiền Hiền khai khẩn lập làng nhằm bảo tồn lại một di tích lịch sử văn hóa tâm linh có giá trị của làng Lý Hòa văn vật, để con cháu tôn thờ, tri ân công đức trời biển của tổ tiên ông bà ,với đạo lý uống nước nhớ nguồn.     Năm 2011-2013, xã Hải trạch xây lại chợ Lý hòa. Ki ốt thờ Tiền Hiền Khai Khẩn được mở rộng có chiều sâu hơn ky ốt củ. Có điều kiện xây thành một đền thờ rộng rãi khang trang tôn nghiêm hơn.

    Đây là đền thờ nhân thần quan trọng nhất của làng. Có noi để dân làng đến hương khói cúng tế để mong muốn làng được thịnh vượng, phát tích được mọi mặt. Đây là cội nguồn của làng Lý hòa văn vật văn hiến, học vấn khoa bảng va làng giàu có nhất nhì Quảng Bình. Được nhà bác học Lê Quý Đôn ghi nhận trong Tạp Biên Phủ Lục thời nhà Lê trung hưng.

    Tuy đã có nơi thờ phụng nhưng đền thờ Tiền Hiền Khai Khẩn vẫn chưa được hoàn thiện. Cần một khoản kinh phí khoảng năm mươi triệu (50.000.000) để mua sắm đồ thờ tự và trang trí trong ngoài đền cho đúng tầm với một đền thờ Tiền Hiền Khai Khẩn thờ nhân thần quan trọng bậc nhất của làng.

    Mong bà con xa gần trong và ngoài nước chung tay góp sức cùng ban tâm linh xã Hải Trạch để hoàn thiện hơn đền thờ Tiền Hiền Khai Khẩn làng Lý Hòa.

 Kinh phí xây dựng phần thô do các hộ kinh doanh ở dãy ki ốt mặt tiền chợ và hai dãy ki ốt mặt ngang trong chợ đóng góp.Mỗi ki ốt đóng góp năm trăm ngàn đồng, tổng cộng được bốn mươi lăm triệu (45.000.000).Phần trang trí thờ phụng do các nhà hảo tâm có tinh thần hướng đến tâm linh của làng đã đóng góp số tiền gần ba mươi triệu đồng (30.000.000) để mua cỗ ngai, lộng tàn,lư hạc đồng , hoành phi câu đối trong và ngoài đền thờ,bia Tiền Hiền Khai Khẩn toàn bằng đá để đảm bảo tính bền vững lâu dài..Về cơ bản làng đã phục dựng lại đền thờ Tiền Hiền Khai Khẩn.

Tác giả: Nguyễn Duy Ánh

Liên hệ với Admin